Uzm. Psikolog – Özge Efe Tokatlı
ozgeefetokatli@yahoo.com
Otizm tanılı bireyler aşağıdaki tipik davranışların en az yarısını gösterirler. Bu semptomlar çok hafif yada çok şiddetli olabilir. Her bir semptomun etkisi de diğerinden farklı olabilir. Ayrıca, bu davranışlar birçok farklı sebeple ortaya çıkarak, gelişimine uygun olmayacak şekilde sergilenebilir.
- Göz kontağı kısıtlıdır yada yoktur.
- Çevreye ilgisizdirler.
- Adına tepki vermezler.
- Aşırı hareketli yada hareketsiz olabilirler.
- Bazıları fiziksel temasa (öpülme, sarılma vs.) izin vermez yada hoşlanmazlar.
- Çoğunlukla insanları değil cansız varlıkları tercih ederler.
- Sosyal ve duygusal açıdan kendilerini izole ederler
- İşaret etmezler, ihtiyaçlarını yetişkinin elini kullanarak ifade ederler.
- Taklit becerisi yoktur yada sınırlıdır.
- Konuşma birçoğunda gelişmemiştir.
- Konuşma gelişse bile bunu iletişim aracı olarak kullanmazlar.
- Ekolaliktirler, söylenenleri tekrar ederler.
- Zamirleri ters kullanırlar.
- Uygun olmayan vurgulamalar, kalıp cümlelerle konuşurlar.
- Mekanik ve tek düze ses tonu kullanırlar.
- Uygunsuz gülme ve kıkırdamalar vardır.
- Düzen takıntıları vardır.
- Nesne takıntıları vardır. Objelere gereksiz yere bağlanma…(İp, pet şişe, araba… vs)
- Rutinlerindeki değişikliklere tepki gösterirler.
- Tekrarlayan davranışları (stereotipiler) vardır. (Nesneleri çevirme, el çırpma, kanat çırpma, zıplama, kendi etrafında dönme, parmak ucunda yürüme…)
- Oyuncaklarla gerektiği gibi oynamazlar. (Arabaları dizerler,topu çevirirler…)
- Hayali oyun oynamazlar.
- Sürekli aynı oyunları oynamayı tercih ederler.
- Bazıları çok inatçıdır.
- Bazıları ses, acı, koku, ışık ve dokunuşa aşırı hassasiyet gösterebilir.
- Bazıları soğuk, sıcak, acıya duyarsız olabilir.
- Bazıları tehlikeye karşı duyarsız olabilir.
- Yemek yeme bozuklukları vardır.
- Bazıları kendine, çevresindekilere ve eşyalara zarar verebilir.
- Beklemeye yada isteklerini ertelemeye pek tahammüllü değillerdir.