Tuğçe Akbaş – Özel Eğitim Öğretmeni
Instagram: @ozelegitimetkinlikmateryal
Evde kaldığımız süreçte rutinlerimizin değişmesi hepimizin hayatında değişikliklere yol açtı. Özel gereksinimli çocuklara sahip aileler içinse durum daha karmaşık. Çocuklar okula devam edemedikleri ve öğrenme alanlarını genişletemedikleri için, ev içinde yeni bir rutin oluşturmanız gerekmekte. Çocuklar rutine alıştığında bu döngüde ne zaman ne olacağıyla ilgili bilişsel şemaları oluşacak. Bu olumsuz durumu çocuklarınızın gelişimlerine katkıda bulunmak için bir fırsat olarak düşünebilirsiniz. Oyun oynamak ve ailece eğlenmek hepinize iyi gelecektir. Evde çocuklarınızla yapabileceğiniz etkinliklerden bazıları:
- Şişelere fasulyeler doldurup sallayabilirsiniz. Tencereyi ters çevirip vurabilirsiniz. Bardaklara farklı miktarlarda su doldurup üfleyebilirsiniz. Bu etkinlikler çocuklarınızın müziksel işitme ve ritim duygusunu geliştirir.
- Her duygu için bir hareket belirlersiniz. Örneğin mutluluk denildiğinde birbirinize sarılırsınız. Öfke denildiğinde sırtınızı dönersiniz. Yüz ifadelerinin resimlerini yapıp ”Hangi durumlarda üzgün hissederiz?” gibi sorular sorarak, duygular hakkında konuşabilirsiniz.
- Gözlerinizi kapatıp dokunduğunuz nesnelerin ne olduğunu bulmaya çalışabilirsiniz. Yenilebilir, kırmızı renk, yumuşak gibi ipuçları verebilirsiniz. Çocuklarınızın tahmin yeteneği gelişecektir.
- Büyük bir kağıda farklı nesnelerin fotoğraflarını yapıştırırsınız. Bir adet nesne söylersiniz. Önce bulan sineklikle fotoğrafa ”Pat.” diyerek vurur. Bu oyunla harekete geçme ve hızlı davranma becerisini geliştirebilirsiniz.
- El becerilerini desteklemek ve evcilik oynamak için oyuncak bebeklere giysiler dikip kartondan evler yaratabilirsiniz.
- Taşları boyayabilirsiniz. Patates baskıları yapabilirsiniz. Sanat çalışmaları yaratıcılığı arttırır ve sakinleştirir.
- Nohutları maşa yardımıyla bir tabağa atabilir, makarnaları ipe dizebilirsiniz. Böylelikle küçük kas gelişimleri desteklenir.
- Nişasta, un ve saç kremiyle oyun hamurları yaparak veya tıraş köpüğünün üzerine şekiller çizerek duyusal oyunlar oynayabilirsiniz.
- Meyvelerle örüntü çalışmaları yapabilirsiniz. ”Elmayı görünce zıpla. Muzu görünce alkış yap.” gibi yönergeler vererek dikkat oyunları oynayabilirsiniz.
- Bir kovadan diğerine su taşıyarak ve küçük oyuncakları buzlukta dondurarak su oyunları oynayabilirsiniz. Farklı sıcaklıkları hissedebilmeleri için sıcak ve soğuk sular hazırlamalısınız.
- Dil becerilerini geliştirmek için parmak oyunları oynayabilirsiniz. Eski çoraplarınızdan kuklalar yaratabilirsiniz.
- Çocuğunuzun gözlerini kapattıktan sonra ailece karşısına geçersiniz. Herkes farklı bir hayvan sesi çıkarır. Çocuğunuz sesinizden sizi tanımaya çalışır.
- Yere bantla çizgiler çekip üzerinde dikkatlice yürüyebilirsiniz. Yürürken kaşıkla yumurta taşıyarak dengede durma çalışması yapabilirsiniz.
- Herkes önüne bir kağıt alır ve resim yapmaya başlar. 5 dakikada bir resimler değiştirilir. Ortaya ortak ürünler çıkacağı için resim yeteneği zayıf çocukların özgüvenleri gelişir.
- Sözel ritmi geliştirmek için tekerlemeler söyleyebilirsiniz. Birbirinize bilmeceler sorabilirsiniz. Çocuklarınızın ezberleme yeteneği gelişir ve dilsel bellek gücü artar.
- Olay sıralama kartlarıyla hikayeler oluşturabilirsiniz. Görsel okuma çalışmaları yapabilirsiniz.
- Seçtiğiniz bir şarkıyla dans etmeye başlarsınız. Müzik durunca herkes heykel olur. Hareket etmek enerjilerini boşaltmalarını sağlayacaktır.
- Pipetle plastik topa üfleyerek nefes çalışmaları yapabilirsiniz. Topu fırlatarak dizdiğiniz pet bardakları devirmeye çalışabilirsiniz.
- Kendi bitkilerinizi yetiştirebilirsiniz. Böylelikle çocuklara doğal kokular sunarsınız. Çiçek yapraklarıyla kolajlar yaratabilirsiniz.
- Basit deneyler yapabilirsiniz.
Çocuklarınızın performansına uygun olan etkinlikleri seçerek uyarlamalar yapabilirsiniz. Çocuklarınızın eğitimcileriyle iletişimde kalmaya ve işbirliği halinde olmaya dikkat edin. Evde yapabileceklerimizin sınırı yok. Yeter ki içimizde o gücü bulalım.