Hüseyin Furkan Onurlay
Psikolojik Danışman
Instagram: @psk.dan.furkanonurlay
Otizm ilk kez 1943 yılında Amerikalı çocuk psikiyatristi Leo Kanner tarafından tanımlanmıştır. Kanner o dönemlerde çalıştığı çocuklar arasında ortak özelliklerin olduğunu fark etmiştir. Bu özelliklerden bazıları; çevrelerindeki kişiler ile yeterince iletişim kuramamak, çocukların bazılarının hiç konuşmaması ve bulundukları çevrenin düzeni değiştiğinde yaşadıkları huzursuzluklardır.
Günümüzde ise çeşitli kuruluşlar otizmin tanılanması ve sınıflandırılmasında uluslararası platformda kabul gören ölçütler belirlemişlerdir. Amerikan Psikiyatri Birliği (APA) 2013 yılında yayınladığı DSM-V kılavuzunda otizme nörogelişimsel bozukluklar kategorisinde yer vererek “Otizm Açılımı Kapsamında Bozukluk” ifadesini kullanmıştır. Yapılan bu değişiklik ile ICD-10 kılavuzunda yer alan beş ayrı kategori yerine tek bir kategoride ele alınmıştır. Böylece farklı alt grupları ayırt etmek yerine, şiddeti belirlenmiş tek bir tanı kategorisinin kullanılması sonucu otizm tanısının özgüllüğünün arttırılması amaçlanmaktadır.
Otizme Yol Açan Nedenler
Otizmin tanımlandığı 1940’lı yıllardan itibaren otizm konusunda yeni bilgiler elde edilmesine rağmen otizmin neden kaynaklandığı tam olarak bilinmemektedir. Araştırmacılar otizmin birçok faktörün etkisiyle ortaya çıktığını düşünmektedir.
Otizmin sebebinin genetik olduğu yönünde bir düşünce olsa da genetik yapının otizm üzerindeki etkisi henüz tam olarak net değildir.
Araştırmacılar otizme neden olan durumlar konusunda beynin yapısına yoğunlaşarak çeşitli çalışmalar yapmışlardır. Ancak beynin yapısal farklılıklarını inceleyen uzmanların elde ettiği çalışma sonuçları birbiriyle tutarlı olmadığı için otizmi beynin yapısına bağlamak mümkün olmamaktadır.
Ortaya atılan bir başka görüş ise anne babaların çocuk yetiştirme tarzlarının otizme neden olduğu şeklindedir. 1967 yılında Amerikalı Çocuk Gelişim Uzmanı Bruno Bettelheim bu konuyu gündeme getirmiş ve annelerin çocuklarını reddettikleri için otizmin ortaya çıktığını savunmuştur. Ancak sonraki yıllarda yapılan çalışmalar otizmin anne baba tutumlarıyla bir ilgisinin olmadığını ortaya koymuştur.
Son yıllarda gündeme getirilen bir diğer konu da aşıların otizme neden olduğu düşüncesidir. Ancak bu düşünceyi destekleyen bilimsel bir bulguya rastlanmamıştır.
Sayılan tüm nedenler otizmin tanımlandığı günden itibaren gündeme getirilmiş ve otizme neden olduğu ispat edilmeye çalışılmıştır. Ancak otizme neden olan faktörler günümüzde tam olarak bilinmemekte ve çalışmalar devam etmektedir.
Kaynakça
Görgün, B. (2015). Çocuk ve Ergenlerde Gelişimsel ve Davranışsal Bozukluklar. Selahattin Avşaroğlu (Ed.), Otizm Spektrum Bozukluğu içinde (s. 255-258). Ankara: Vize Yayıncılık.