Uzm. Dr. İpek Kuşçu Özüçer
İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi
Instagram: @dr.ipekkuscuozucer
Otizmde etkinliği bilimsel olarak kanıtlanmış tek yöntem ÖZEL EĞİTİM’dir. Tanı konan/şüphe duyulan tüm çocuklar eğitime yönlendirilmelidir. İlk 3 yaşta ek olarak kreş ve oyun gruplarının da faydası oluyor.
Gıda takviyeleri, özel diyetler, yurtdışından geldiği söylenen “bitkisel” ilaçlar, iğneler, multivitaminlerin kanıtlanmış bir etkisi ŞU AN İÇİN YOKTUR; ama bunların bir kısmı bazı hastalarda denendiğinde işe yaramakta sonra da halk arasında efsane olarak yayılmaktadır. Özel Eğitim layığıyla yapıldığında yeterince maddi bir yük getirir. Bunun üzerine de bir şeyler yapmak arayışında olanlar bu yöntemleri deneyebilir (çok ümit bağlayarak yapılmamasını öneririm); ancak ortalama 1 aylık bir uygulamada mucizevi bir etki göstermiyorsa devam etmemeli ve kullanmaya mutlaka doktorunuzla beraber karar vermelisiniz. Çünkü bunların vücutta diğer organlara olumsuz etkisi olabilir ve kullandığınız ilaçlarla etkileşime girebilir. Zaten değişikliklere direnç gösteren ve zorlanan bu çocuklarda işe yaramayan bu tür diyet ve uygulamaları devam ettirmenin bir anlamı olmadığı gibi, çocuğu daha da huzursuz edebilir.
Bazen çocuk psikiyatristi ilaç önerilerinde bulunur. Bunlar otizmi iyileştiren ilaçlar değildir. Otizme eşlik edebilecek dikkat eksikliği, hiperaktivite, kendine zarar verici davranışlar, saldırganlık, kolay sinirlenme vb. durumların baskılanarak, kendine ve çevresine zarar vermesini engellemek ve eğitimden sağlanan faydanın artırılması amaçlanır. Bu eşlik eden belirtiler için kullanılan ilaçlar da her zaman fayda vermeyebilir; bazen yan etkiler olabilir. Hastanın ihtiyacına göre ilaç verilebilir; fayda sağlamama/yan etki durumunda ilaç değişikliğine gidilebilir/doz ayarı yapılabilir ya da tamamen kesilebilir.
Çeşitli sporlar, at terapisi, yunus terapisi, müzik terapisi vs. uygulamaların her çocuğa olumlu etkileri olduğu gibi, otizmli çocukların da sakinleşmesi, regüle olması için etkileri olabilir ;ama kanıtlanmış otizmi iyileştirici etkisi YOKTUR.