İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi – Çocuk Ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi
Soru-1: “Merhaba. 2.5 yaşında bir oğlum var, 31 haftalık doğdu. Çocuk psikiyatristi hafif otizmli, yeni sosyalleşme başlamış dedi. Ancak 3 gündür bakıyor araştırıyorum. Oğlumda göz teması çok yoğun, genelde ismine karşı duyarlı, dokunmayı, kendi ile ilgilenilmesini, kendi yaş grubu ve büyükler ile oynamayı çok seviyor. Tekrarlayan hareketlerimiz yok. Tek sıkıntımız dil gelişimi ve dikkat eksikliği. Anne, baba, mama, abla, bitti, bir kullandığı kelimeler ama çok sık kullanmıyor.2.5 aydır kreşe gidiyoruz. Kreşe başladığı zaman ile şu an arasında çok fark var. Derslere katılımı arttı. Şiddet, ısırması, yolması yok. Bunların dışında dikkat etmemiz gereken şeyler neler. Komutları genel anlamda yerine getiriyor ama zıplayamıyor mesela, elinden tutmaz isem.
Cevap: Otizm bir spektrum bozukluğudur. Yani belirtilerin şekli ve şiddeti çok değişmektedir. Oğlunuzun göz teması kuruyor olması, adı ile seslenildiğinde bakması, tekrarlayan hareketlerinin olmaması çocuğunuzun gayet iyi düzeyde olduğunu gösteriyor. Ancak tabi ki bunlar çocuğunuzun Otizm spektrumunda olmadığı anlamına da gelmez. Özellikle çocuğunuzda kreş sonrası belirgin bir ilerlemenin olması sosyal uyaran eksikliğinin değerlendirilmesini gerekli kılıyor. Çünkü sosyal uyaran eksikliği Otizmde görülen belirtilere neden olabilmektedir. Çocuğunuzun henüz yaşı küçük ve prematüre doğmuş. Doktorunuz takiplerinde ilerlemelere bakıp Otizm tanısını mutlaka yeniden gözden geçirecektir. Ancak yinede içiniz rahat değilse başka bir çocuk psikiyatristinin de görüşünü almanızda fayda olabilir. Soru-2: “Kızım 3 yaşında. Yapma dediğimiz şeyi inadına yapıyor. Söylenen kelimeleri tekrar ediyor. Sorduğumuz sorulara cevap veriyor. Ama yabancılarla iletişimi az. Tanıdıktan sonra konuşuyor. Bana bakmasınlar diye ağlıyor. Bunlar otizm belirtisi olabilir mi? Bir de hep kendinden küçük çocuklara özeniyor” Cevap: Sadece bu anlattığınız özelliklerle çocuğunuza otizm tanısı koymak mümkün değildir. Bu anlattığınız belirtiler birçok durumda görülebilir. Otizm diyebilmemiz için farklı belirtilerinde eşlik ediyor olması gerekir. Bir çocuk psikiyatrisi uzmanına görünmenizi öneririm. Soru-3: “Atipik otistik olan kızımın takvim yaşı 4 yaş 2 ay iken gelişim yaşı 5 yaş 6 ay çıkması otistik olmadığının kanıtı mıdır? RAM’ın bu söylemle kızımın Üniversitenin verdiği raporunun ve tanısının doğru olmadığını söylemesi ve kızımın 1 yıllık eğitimini kesmesi, iptal etmesi doğrumudur? Cevap: Çocuğunuzun belli alanlarda yaşıtlarının üzerinde bir gelişim düzeyine sahip olması Atipik Otizimli olmadığı anlamına gelmez. RAM’ların kesinlikle tanısal değerlendirme yapma yetkileri ve tanısal değerlendirme için yeterli eğitim ve becerileri yoktur. Bu çocuklarla ilgili tıbbi tanı koyma yetkisi sadece Çocuk Psikiyatristlerine aittir. Dolayısı ile bir hekim tarafından konulan tanıya RAM da çalışan özel eğitimci, psikolog veya başka bir personelin yanlış deme yetkisi kesinlikle yoktur. RAM sadece eğitsel değerlendirme yapabilir, tıbbi tanının doğru olup olmadığını değerlendiremez. Yani doktor tarafından verilen tanıya göre çocuğun eğitim ihtiyaçlarını belirleyip bu yönde planlama yapabilir. Tanının doğru olup olmadığını sorgulamadan tabi ki özel eğitime ihtiyacı olmadığını söyleyebilir. |