Veysi ÇEÇEN
Özel Eğitim Öğretmeni
Facebook Sayfası: Özel Eğitim Akademisi
Instagram:@mardin_otizm_egitimi
Asperger sendromu 1944 yılında Leo Kanner’ın otizm tanımından esinlenerek Hans Asperger tarafından tanımlanmıştır. Genellikle asperger yüksek fonksiyonlu otizm olarak tanımlanıyor. Aspergerli birey üstün zekalı çocuklarla karıştırılmamalıdır. İkisi çok farklı iki durumdur. Yazıda sadece atipik otizm ve asperger sendromu ilişkisi ele alınacaktır.
Atipik Otizm yaşamın ilk 3 yılında tespit edilmesine karşın Asperger sendromlu bebekler diğer bebeklerle aynı sağlıkta geçirirler. Asperger 4 – 11 yaş aralıklarında tespit edilmektedir. Literatürde Asperger sendromu, Atipik otizm, Çocukluk Disintegratif Bozukluğu, sadece kızlarda görülen rett sendromu Otizm’in alt basamakları olarak tanımlanmaktadır. Otizmle ilgili araştırmalar devam ettiğinden dolayı tıbbı tanımlamalar literatüründe değişebilmektedir.
Asperger sendromu ve atipik otizm arasında fark tanımlamadan kaynaklanan tanımdan ziyade bireyde baş gösteren davranışlar ve mevcut psikolojik durumdan kaynaklanan davranışlardan yola çıkılarak sendromun birey üzerindeki semptomlara yani ağırlık düzeyine göre tanımlanma yapılmaktadır. Asperger sendromunu atipik otizmden ayıran ya da ikisini kesin olarak birleştiren özelliklerden ziyade bireyin değerlendirilmesi ve davranışlarının gözlemlenmesi sonucunda kesin bir tanımlamaya gidilmektedir. Tanımlarıda kişinin sergilemiş olduğu davranışlar analiz edilerek, bireyin zekasının olaylara, nesnelere, yaklaşım açısına göre ve belli değerlendirme testlerden geçirilerek tespit edilir.
Asperger Sendromlu Bireylerin Özellikleri
- Aspergerli bireylerde zeka testi yapıldığında IQ seviyesi normal ve normalin üzerinde çıkabiliyor.
- Bu bireyler genellikle zeka farklılıklarından dolayı bir veya bir kaç alanda üstün başarılar elde edebiliyorlar. Üstün matematik yeteneği, resim çizme yeteneği, mekanik makine yapımı vb.
- Aspergerli birey 2 yaşından sonra konuşmaya başlarlar. Ancak sohbeti başlatma veya bitirmede zorluk yaşayabiliyor.
- Diğer otizm türlerinde görülen dil konuşma problemi yaşamayan Aspergerliler de vardır.
- Duygu durum bozukluğu yaşayıp vücut dilini okumakta zorlanabilirler. Bundan kaynaklı esprili ve iğneleyici konuşmalara anlam vermeyebiliyorlar.
- Aspergerli bireyde otizmde görülen sosyal ilişki ve iletişim eksikliği yansıra sınırlı ilgi alanları görülür. İlgi alanı sınırlı olan bireylere yakınlık gösterirler.
- Sosyal arkadaşlık ve iletişim için çaba harcarlar ancak gereken özgüven aşılanmalı ve psikolojik destek verilmelidir.
- Mekanik oyuncaklara ilgileri yüksektir. Mekanik zeka daha güçlü olabilmektedir.
- Bilgiçce ders veriyormuş gibi konuşma tarzının yanında anti sosyal ve şiddet içeren davranışlar sergileyebiliyorlar.
Atipik Otizmli Bireylerin Özellikleri
- Göz teması kurmada zorluk, sosyal ilişkilerde zorlanma, iletişimi başlatma ve bitirmede zorlanma veya başlatamama durumu vardır.
- İnce motor zayıflığı , duygu durumu bozukluğu ve algı problemleri yaşayabiliyorlar.
- Hareketli nesnelere ilgi, etrafında dönme, seslere karşı aşırı reaksiyonlar gösterebiliyorlar.
- Hiç konuşamama ve ekolali denilen anlamlı anlamsız kelime ses tekrarları, jest ve mimikleri anlamlandırmama.
- Oyun kuramama, sosyal arkadaşlıklar edinememe durumu olabilmektedir.
- Ağlama krizlerinin yanında öfke patlaması dediğimiz yüksek sesle kriz geçirme ve etrafına anlamsızca saldırma davranışı gösterme.
Benzerlikleri:
- İki türde de rutini sevme ve değişikliklere direnç gösterme durumu olabilmektedir.
- Sosyal ilişkilerde problem yaşayabilirler.
- Yalnızlık duyguları gelişmiş olup asosyal diye tanılandırdığımız durumları olabilmektedir.
- Özgüven eksikliğinden ve sosyal ortamdan dışlanmalardan kaynaklı anksiyete ve depresyon baş gösterebilir.
- Göz temasından kaçınma durumları olabilmektedir.
- Akranları ile oyun oynayamama, hayal kuramama duygu durumu bozukluğu yaşayabiliyorlar.