Alıcı Dil Nedir?
Sözel iletişimin sağlanmasında son derece önemli olan dil bazen otizmli çocuklarda gelişmeyebilir. Dil becerisini geliştirmek için eğitimcilerin kullanmış olduğu iki temel unsur vardır. Bunlar; alıcı dil becerileri ve ifade edici dil becerileridir.
‘’Alıcı dil dışarıdan gelen yönergelerin, seslerin ve tepkilerin beyinde işlendikten sonra anlaşılması ve eyleme dökülmesini ifade eder.’’
Alıcı dil, dil konuşmanın öğrenilebilmesi için temel şarttır. Alıcı dilin gelişebilmesi için bir çocuğun önce dikkatini konuşulanlara yöneltebiliyor olması gerekir. Göz teması kuramayan dikkatini konuşmalara veremeyen çocuklar, maalesef alıcı dilin gelişmemesine bağlı olarak konuşmada gecikmektedirler.
Peki otizmli çocuklarda alıcı dilin gelişmesi için neler yapabiliriz?
- İlk olarak çocuğa vermiş olduğumuz tek basamaklı yönergeleri, ardından iki basamaklı yönergeleri yerine getirmesini isteyebiliriz. Örneğin ‘’el salla’’ veya ‘’el salla ve öpücük yap’’ gibi.
- Çocuktan ona verdiğimiz bir nesneyi belirttiğimiz kişiye götürmesini isteyebiliriz. (belirttiğimiz kişi önce aynı ortamda olmalı, aşamalı olarak ortamdan uzaklaşmalıdır.)
- Nesnelerin gösterilmesi ve isimlendirilmesi, alıcı dilin gelişiminde önemli bir yere sahiptir. Çocuğun dikkatini çeken aynı türden nesneler bulunarak çocuğun bunları göstermesi ve telaffuz etmesi istenebilir.
- Çocuktan duyduğu sesin kaynağını göstermesini isteyebiliriz. Örneğin su sesi dinlettiğimiz çocuğa ‘’ne duydun?’’ diye sorduğumuzda su olan resmi göstermesini bekleyebiliriz.
Bunların yanı sıra gündelik olaylar içerisinde de ona destek olmamız mümkün. Örneğin yemek yerken yedikleri ile ilgili konuşabiliriz. Konuşurken jest ve mimikleri abartılı kullanmak onun dil gelişimini hızlandıracaktır. Evinizde bu çalışmalar devam ederken, erken yaşta başlayan bir rehabilitasyon, çocukların bu beceriyi kolayca kazanmasını sağlayabilir. Eğitim ne kadar kısa sürede başlarsa alıcı dil becerilerinin kazanılma süreci o kadar etkili olacaktır.
