Ayşegül Akkuş
Özel Eğitim Öğretmeni
Instagram: @online.ogretmen
Özel eğitimde yerleştirme ve yerleştirme öncesi sürecin gerekli adımlarını bir önceki yazımda “ÖZEL EĞİTİMDE EĞİTSEL VE TIBBİ TANILAMA VE YERLEŞTİRME SÜRECİ” başlığı ile yer verdik. Bağlantıya tıklayarak okuyabilirsiniz.
Bu sayıdaki yazımda tanılama ve yerleştirme sürecinden sonra uygulanacak olan doğru eğitim programının nasıl olması gerektiğini inceleyecek ve paylaşacağım.
Özel eğitimde uygulanması zorunlu doğru eğitim programının adı: Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı (BEP)
Bireyselleştirilmiş Eğitim Programının Geliştirilmesi ve Uygulanması
BEP nedir?
Özel eğitim gerektiren bireylere uygulanmak üzere; bireyin, ailenin ve öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda, bireyin özelliklerinin, geçmişteki ve halihazırdaki performansının dikkate alınmasıyla geliştirilmiş, ailesi tarafından onaylanmasıyla hazırlanan programdır.
Özel eğitim gerektiren bireyin gelişimini gözlemek ve değerlendirmek için öğretmenlere yardımcı bir araçtır.
Öğrenciye yönelik belirlenen hedefleri ve bu hedeflere ulaşmak için izlenmesi gereken yolları belirten senelik bir plandır.
BEP’in Amacı
Bireyin eğitsel değerlendirmesini yaparak, tüm gelişim alanlarının desteklenerek en iyi yönlerinin belirlenlemesiyle disiplin alanlarından (özbakım, toplumsal uyum, iletişim, matematik …vs.) en üst düzeyde yararlanmasını sağlamaktır.
BEP’in Yararları
Öğrencinin yapabileceklerine odaklanarak en üst seviyeye çıkmasını sağlayıp, öğrenmesinin izlenmesi ve izlenenlerin kaydedilerek değerlendirilmesinde yardımcıdır.
BEP’i kim hazırlar?
BEP, uzman kişiler tarafından hazırlanmalıdır. Öğrencinin kayıtlı olduğu eğitim kurumunun müdürü ve görevlendirdiği müdür yardımcısı başkanlığında oluşturulan BEP Geliştirme Birimi tarafından öğrenciye özgü olarak hedeflere ulaşmak amacıyla hazırlanır.
BEP geliştirme biriminin içerisinde aile ve öğrenci de yer almaktadır. BEP hazırlanırken öncelikle bireyin ilgi ve ihtiyaçları esas alınmalıdır. Aile ve öğretmen, kendilerinin beklenti ve gereksinimlerini belirtirken en başta öğrencinin özelliklerini aklında bulundurmalıdır. Ailenin beklentileri, öğrencinin yapabileceklerine ters düşmemelidir. Bireyselleştirilmiş eğitim programı belirlenirken seçilecek hedefler, öğrencinin yaşamsal ihtiyaçlarından başlanıp, ilgilerine ve performansına göre devam ettirilir. Amaçların, öğrenciye göre olmasına dikkat edilmesi, hedeflerin ne çok kolay ne de çok zor olmasında önem taşır.
Neden BEP uygulanır?
BEP, özel eğitim gerektiren birey için gerekli eğitsel bir plandır. BEP, öğretmenin yol haritasıdır.
BEP, özel eğitim gerektiren bireylerin gelişim özellikleri, eğitim performansları ve ihtiyaçları doğrultusunda hedeflenen amaçlara yönelik hazırlanan ve bu bireylere verilecek destek eğitim hizmetlerini de içeren özel eğitim programıdır. Aile ve bireyin aktif katılımı esas alınmalıdır.
Aynı yaş gruplarında özel gereksinimli bireyin genel eğitim programına uymasını beklemek yerine bireysel hazırlanan programa uymasında yardımcı bir plandır.
Bireyin yetersizliği eğitsel performansını etkiliyorsa hazırlanır.
Sonuç olarak BEP; yetersizlikten etkilenmiş ve özel eğitim ihtiyacı duyan bireylere yönelik eğitim kurumlarında bir başkan liderliğinde oluşturulan BEP Geliştirme Birimi tarafından, işbirliği ve uyum içerisinde hazırlanan destek ve hizmet planıdır. Aile, çocuğun en doğru eğitimi alabilmesi açısından aktif rolü oynamalı ve çocuk ile ilgili en doğru bilgileri BEP Geliştirme Birimine vererek doğru eğitim programının hazırlanmasına yardımcı olmalıdır. Öğretmenler içinse bir rehber niteliğinde, hazırlanışı çok kolay olan bu program yıllık olarak hazırlanır ve öğrencinin gelişimini izlemek ve değerlendirmek için gerekli yöntem ve materyallerin planlanmasına yardımcı olur. Eğitim yılına başlarken ve takibinde yapılacak olan tüm hizmetlerde özel eğitim gerektiren birey için doğru olan eğitim programıdır.